Het is niet dat ik het niet wist. De Franse kranten stonden al dagenlang vol over demonstraties die deze zondag voor, maar vooral tegen het wetsvoorstel voor het homohuwelijk zouden worden gehouden. Zelfs sportkrant l’Équipe kopte zondagmorgen iets als ‘En nu is het genoeg!’ (althans, ik vermoed dat die kop niet op de Franse bekerfinale tussen Saint-Etienne en Stade Rennes (uitslag: 1-0) sloeg). Waar worden demonstraties doorgaans in Parijs gehouden? Het leek me logisch dat die op symbolische, historisch beladen plaatsen zouden worden georganiseerd. Place de la République, Place de la Nation, Place de la Bastille, desnoods op Place de la Concorde. Wist ik veel dat dit legertje demonstranten uitgerekend Place Denfert-Rochereau zou kiezen.
Waar? Precies.
Ik wilde deze zondag weg uit het centrum, weg van de grootste massa toeristen. De Catacomben leek me dan best aardig. Okee, waarschijnlijk nog steeds veel toeristen, maar wel weg van de Champs-Élysées, de Eiffeltoren en het Louvre.
Maar toen ik het metrostation uitkwam was het al meteen raak: voor een groepje van vijftig verdwaasd om zich heen kijkende toeristen die stonden te wachten op de shuttlebus naar het vliegveld stond een menigte van ongeveer duizend man. Ze floten en wapperden met vlaggen. Aan de zijkant stond de gendarmerie toe te kijken, volledig in protectie zodat ze oogden als een stelletje Michelinmennekes.
Ik hoopte dat dit toevallig een demonstratie vóór het homohuwelijk zou zijn. Die roze, of beter, magenta gekleurde sjaaltjes, dat oogde toch niet echt masculien. En die ene man die een sjaal droeg met daarop de afdruk van Jezus, dat was vast ironisch bedoeld. En die Franse driekleur die hier en daar werd gezwaaid, ach, dat hoefde toch niets te betekenen? In Nederland is alleen extreem-rechts nationalistisch, in Frankrijk is iedereen dat; links én rechts. Tegen beter weten in natuurlijk, want naast de magenta sjaaltjes waren ook heilblauw gekleurde sjaaltjes te zien. En ongeacht de kleur, op beiden stonden heel duidelijk een man, een vrouw en twee kindertjes afgebeeld: hand in hand. Gatverdamme, had ik weer. Kom ik in een demonstratie van een stelletje fanatieke anti-homohuwelijksactivisten terecht.
Op zich was er nog niets aan de hand. Het was nu een kwestie van op de kaart kijken waar de ingang van de Catacomben zich kon bevinden. Ik hoopte dat dit ver, heel ver van het plein zou zijn. Ook dit tegen beter weten in, want het stipje van de ingang stond op de kaart exact midden op het plein aangegeven. En midden op dat plein stond een vrachtwagen met oplegger en stonden een man en vrouw heel hard leuzen te schreeuwen. ‘Nog een voordeel dat ik niet al te goed Frans spreek,’ dacht ik.
Ik liep een straat in en trof een eenzame politieagent. Als je de weg kwijt bent kan je het beste een agent om hulp vragen, dus ik stofte mijn middelbare school Frans af voor het volgende korte praatje (spelfouten voorbehouden):
‘Pardonnez-moi.’
‘Bonjours.’
‘Je cherche les Catacombes. Quelle direction est-il?’
‘Les Catacombes, Ah, à la place, une petite peu à gauche.’
‘Merci bien.’
‘De rien. Et bonne journée.’
Shit. Of beter gezegd: merde. De politieagent had richting het plein gewezen. En of het kwam door deze korte conversatie weet ik niet, maar ik begon zowaar de slogans van de volksmenners op het plein te verstaan. De man scandeerde luidkeels ‘Hollande, jamais!’ en de vrouw hield omstandig een verhaal over dat een kind een papa en een mama nodig heeft, geen mapa en pama. Later voegde ze eraan toe dat ze tegen geweld is. Een niet overbodige toevoeging, want vooral de man was dermate hetzerig bezig dat je je toch zorgen begon te maken. De journalist in mij zou juichen en zou meteen foto’s hebben gemaakt. De mens in mij kon weinig sympathie opbrengen voor dit volk dat met de meest idiote argumenten de demonstranten opjutte.
Zou het waar zijn wat ze zeggen? Dat de fanatiekste demonstranten tegen homorechten eigenlijk homo’s en lesbiennes zijn die niet uit de kast durven te komen? Dat als ze maar hard genoeg tegen zaken als het homohuwelijk ageren ze hun eigen geaardheid kunnen ontkennen? Ze gaven voor de niet-Frans-verstaander wel tegenstrijdige signalen af. Het waren niet alleen die magenta sjaaltjes die me aanvankelijk in verwarring hadden gebracht, maar ook de muziek. The Who en Coldplay zijn nog redelijk neutraal, maar met Lykke Li, M83 en Foster The People kan je als DJ op een homofeestavond nog best veel succes hebben.
Ik liep nog een rondje over het plein en na een kwartier zoeken moest ik tot de conclusie komen dat de ingang van de Catacomben zich echt exact midden op het plein bevond. Met oren dicht liep ik naar de ingang en trof een heel lange rij bezoekers aan. Toen ik aan het einde van de rij was aanbeland trof ik een medewerker van de Catacomben. Wist ik dat ze vandaag om 16.00 uur zouden sluiten? En dat ik op een punt in de rij stond dat ik waarschijnlijk pas rond die tijd naar binnen kon? Het was op dat moment 15.15 uur maar het vooruitzicht om überhaupt nog drie kwartier in de herrie te moeten staan was een reden om subiet rechtsomkeert te maken: de Catacomben lopen niet zo gauw weg.
‘s Avonds meldde de Franse radio dat er 45 duizend demonstranten waren geweest. Enkele metrolijnen waren afgesloten en op diverse plaatsen in Parijs was gedemonstreerd, vooral tégen het homohuwelijk. Terwijl ik het nieuws hoorde wilde ik wel een nuance aanbrengen. Het waren 45 duizend demonstranten, minus honderd toeristen die tegen wil en dank in een demonstratie terecht waren gekomen.
En minimaal eentje wil er absoluut niet mee geassocieerd wil worden.