Bastille

Kunnen we het even hebben over Bastille? Ik wil niet de misantroop uithangen, maar als ik heel eventjes mag: Good Grief moet de allerslechtste single zijn van de allerslechtste band die anno 2016 de Nederlandse ether vervuilt. Het jaar is nog niet voorbij, dus ik neem enig risico met deze boude stelling, maar ik verwacht niet dat er een andere band is die in de buurt komt van de ongekende dieptes die Bastille heeft weten te bereiken. Dat het zo’n verschrikkelijke band is kan niet als een verrassing komen. Pompeii was al een draak van een single, al kon ik me voorstellen dat de ‘hey-hey-oh-hey-oh’ hook in het refrein wel lekker blijft hangen. Je neuriet het meteen mee, geen wonder dat het een wereldhit is geworden. Je kreeg het als argeloze luisteraar sowieso door je strot geduwd, dus of je het wilde of niet, vroeg of laat blèrde je het vanzelf wel mee.

Ik hoopte dat het bij die ene single zou blijven. Dat Bastille in een vlaag van verstandsverbijstering van de voltallige wereldbevolking op een voetstuk was gehesen, dat de groep door de mand zou vallen. De mensheid zou het snel genoeg doorkrijgen: dit is een band gespeend van enig talent. Andere singles van het debuutalbum Bad Blood beloofden nochtans weinig goeds. Laura Palmer, Things We Lost In The Fire: ze hadden dezelfde mix van belabberde teksten, catchy koortjes en, het allerergste, een niet kloppend metrum. De grootste doodzonde moest toen nog komen. De regelrechte verkrachting van twee geweldige jarennegentigeurohousekrakers: The Rhythm Of The Night van Corona en Rhythm Is A Dancer van Snap. Ze werden verbouwd tot Of The Night, waarbij alles wat de originele tracks zo leuk hadden gemaakt werd weggegooid. Dat je zoiets opneemt is ernstig, dat je het uitbrengt is schandalig, dat er radiostations zijn die het draaien gaat alle verstand te boven. Slechter dan Of The Night kon niet.

Tot Good Grief dus.

Good Grief is een aantoonbaar slecht liedje. Alles, werkelijk álles aan deze track is slecht. Het zijn grote woorden, ik weet het, dus laat ik om mijn bewering te onderbouwen een exegese van de tekst maken. Die gaat, zoals in zoveel popliedjes, over de zanger die treurt dat z’n vriendinnetje bij ‘m weg is. Althans, dat denk ik. Want Bastille-zanger Dan Smith beschrijft een en ander in zo’n incoherent relaas dat je je serieus afvraagt of het vriendinnetje niet in stukken gezaagd in de vriezer ligt, of met betonnen voetjes op de bodem van het kanaal de vissen gezelschap houdt. Dat is dan misschien de verklaring voor de regel die zanger Dan Smith keer op keer blijft herhalen:

What’s gonna be left of the world if you’re not in it?

Hou dit in gedachten, want dit refrein is nog het enige begrijpelijke deel van de songtekst. De rest is cryptischer. Zo heeft Smith de helft van de tijd z’n handen voor z’n gezicht en durft hij amper tussen z’n vingers door te kijken:

Watching through my fingers, watching through my fingers
Shut my eyes and count to ten

Laten we dit stukje proza eens verder ontleden. Blijkbaar ziet hij iets traumatisch en slaat hij z’n handen voor z’n ogen. Begrijpelijk. Wie heeft niet als kind met een mengeling van nieuwsgierigheid en angst met z’n handen voor z’n ogen gezeten, of is bij een spannende filmscène achter de bank gekropen? Smith blijkbaar ook. Dat je dan je ogen ook nog dichtdoet en tot tien telt en denkt dat het enge beeld dan weg is, ach. Laten we het erop houden dat logisch redeneren niet de sterkste kant van Smith is. Dit is de man die over Pompeii zong ‘hey-hey-oh-hey-oh’; alsof de inwoners van die stad niks beters te doen hadden dan onzinteksten zingen toen de Vesuvius uitbarstte. Nee, dan het tweede couplet, waarin Smith’s zintuigen niet meer correct lijken te functioneren:

Watching through my fingers, watching through my fingers
In my thoughts you’re far away
And you are whistling the melody, whistling the melody
Crystallizing clear as day
Oh I can picture you so easily, picture you so easily

Je hoopt dat de tekst hier begrijpelijker wordt. Dat Smith zelf ook wel inziet: ‘goed, ik heb net een hoop quatsch gezongen, nu moet ik de luisteraar wel enige houvast bieden.’ Dat is niet het geval. Want volgens bovenstaand fragment kijkt de zanger tussen z’n vingers door en ziet z’n vriendinnetje. Of niet, want in gedachten is ze ver bij hem weg. En hij hoort haar een melodie fluiten. Dat is raar. Als je iets hoort, kan je dan niet beter je oren dichtknijpen, in plaats van je handen voor je ogen houden? Of heel hard een ander liedje zingen? Dat werkt altijd goed als je een oorwurm (zoals Pompeii) kwijt probeert te raken. Vreemd genoeg sluit Smith het couplet af met de regel dat hij haar zo makkelijk voor z’n ogen ziet. Waarom hou je dan überhaupt nog je handen voor je gezicht? Dat heeft weinig nut als je iemand in gedachten voor je ziet. Dan, in het derde couplet, wordt de relatie tussen zanger Smith en z’n vriendinnetje ronduit problematisch:

Watching through my fingers, watching through my fingers
Caught off guard by your favorite song
Oh I’ll be dancing at a funeral, dancing at a funeral
Sleeping in the clothes you love
It’s such a shame we had to see them burn, shame we had to see them burn

Juist. Dus de zanger houdt nog steeds z’n handen voor z’n ogen en schrikt nu als hij plotseling haar favoriete liedje hoort. Dan gaat ie zelfs dansen op een begrafenis. Maar over wiens uitvaart heeft hij het? Die van z’n vriendinnetje? En hoe is zij aan haar einde gekomen? Daarover heeft Smith het niet. Toch ligt hij wel in haar kleren te slapen. De zanger is dus een travestiet. Niet dat dat erg is; anno 2016 doet niemand meer moeilijk over een onderwerp als gender. Maar dat hij in haar kleren slaapt die ze net samen hebben verbrand is wel een tikkeltje, tja, vreemd. Want zijn die kleren verbrand in de crematie van z’n vriendinnetje? Dat kan niet, want ze hebben ze samen verbrand. Gaan we nog even verder, teneinde wat duidelijkheid te krijgen over de strekking van Good Grief.

You might have to excuse me
I’ve lost control of all my senses
And you might have to excuse me
I’ve lost control of all my words
So get drunk, call me a fool

Het heeft even geduurd, maar alles lijkt nu wat duidelijker te worden. Smith is compleet murw van alle emoties. Arme jongen. Hij ziet nu zelf ook in dat ie aan het raaskallen is. Eindelijk heeft Good Grief een zin die hout snijdt: laten we samen dronken worden en elkaar voor gek verklaren. Logisch, want alleen als je starnakel dronken bent begrijp je deze tekst.

Natuurlijk, slechte teksten zijn van alle tijden. Jim Morrison van The Doors, een band die tegenwoordig alom wordt beschouwd als Enorm Belangrijk En Invloedrijk, zong in Riders On The Storm tenenkrommende rijmelarij als ‘there’s a killer on the road, his brain is squirming like a toad’ en kwam er mee weg. In de jaren negentig had je Des’ree, die met Life een nieuwe norm zette wat betreft onzinteksten: ‘I don’t want to see a ghost, it’s a sign that I fear most, I’d rather have a piece of toast, watch the evening news’. Bijna twintig jaar later nog steeds lachwekkend slecht. Of The Killers, die in 2008 de existentiële vraag opwierpen: ‘are we human, or are we dancer?’ Ze werden er hard om uitgelachen, maar Human werd een wereldhit. En er verschijnen zeventien jaar na dato nog geregeld bloedserieuze artikelen over de vraag waar I Want It That Way van de Backstreet Boys nu eigenlijk over gaat. Hoe slecht die teksten dan ook mogen zijn, het zijn wel klassieke pophits gebleken (oké, Des’ree’s Life uitgezonderd).

Toch vermoed ik dat die Smith niet helemaal achterlijk is. Hij heeft een paar hits gescoord, dan zal je allicht iets kunnen. En nee, popzangers hebben niet de ambitie om met hun teksten te kunnen wedijveren met het beste werk van Tolstoj, Shakespeare of Joyce. Maar om eerst drie coupletten lang rabiate nonsens uit te kramen om dan met het excuus te komen dat je aan het raaskallen bent is wat al te makkelijk. Daar trappen we niet zomaar in. En trouwens, als je zo’n onzin uitkraamt, had dan in elk geval voor een tekst gekozen die enigszins in het metrum past. Want geheel in traditie met de rest van het oeuvre van Bastille klopt er werkelijk niks van de tekst als deze over de melodie wordt gezongen. Smith legt continu de klemtoon verkeerd en rekt woorden op om ze in het metrum gepropt te krijgen: whistling, melody, dancing, crystallizing, sleeping. Hij doet het zó vaak dat ik vermoed dat hij het expres doet. Waarom is een raadsel. Het is lelijk en irritant.

Het stomme is: ik ben lang niet de enige die Bastille verschrikkelijk vindt. Zelfs OOR, het muziekblad dat een paar jaar terug nog lovende woorden over had voor SuperHeavy, het volslagen geflopte hobbyproject van Mick Jagger, publiceerde een vernietigende recensie over het laatste Bastille-album Wild World, waar Good Grief de eerste single van is. De recensie zorgde zelfs nog voor enige ophef, want kritische recensies worden bij OOR met uitsterven bedreigd:

‘Bastille maakt namelijk muziek waar geen recensent zich mee wil bezighouden. Dat deed de Britse band al op debuut Bad Blood. Singles Pompeï en Things We Lost In The Fire werden desondanks enorme hits. Ik snap dat nog steeds niet. Deze groep is het debiele broertje van Coldplay. En nu ik dat heb opgeschreven, wil ik meteen mijn excuses aanbieden aan Coldplay. Die band heeft namelijk nog een charismatische frontman, en niet zo’n gebroken dweil als Bastille-zanger Dan Smith.’

Soms word ik mistroostig van de toestand in de wereld. En dan niet vanwege opkomend rechts-extremisme, de opwarming van de aarde of de zwartepietendiscussie. Ja, dat zijn allemaal ernstige zaken. Wat ik minstens zo zorgelijk vind is dat een groep als Bastille voet aan de grond krijgt. Dat een zender als 3FM de groep een podium biedt, dat zo’n band voor een uitverkochte Bijlmer Bier Hal speelt. Ieder tijdperk krijgt de band die het verdient. De jaren tachtig waren van The Smiths, de jaren negentig van Oasis, Blur en Radiohead en de jaren nul van The Libertines en Arctic Monkeys. De Britse alternatieve gitaarmuziek heeft zoveel moois voortgebracht en waar heeft het toe geleid? Tot Bastille. De apocalyps is aanstaande.

This entry was posted in Muziek and tagged , , . Bookmark the permalink.