Ik zal niet zeggen dat 2020 een raar jaar was, want dat kunt u overal al lezen. Wel was 2020 muzikaal gezien het meest exotische jaar ooit. Kijkt u even naar de nr. 1 hits van dit jaar: artiesten uit Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland, Australië, Canada, Guyana, Kazachstan.
Is dat een gevolg van corona? Dat denk ik niet. Wel is het een gevolg van de wereld die steeds kleiner wordt (met een pandemie als gevolg). Nieuwe muziek hoor je steeds minder bij het uitgaan (dat kon nauwelijks in 2020), maar in apps als TikTok of Instagram. Je kunt uit een sloppenwijk in Zuid-Afrika of een voorstad van Auckland komen en een wereldhit scoren. Radio is steeds minder een machtsfactor. Het holt achter de feiten aan; pas als een plaat een hit is op Spotify of Deezer gaan radiozenders dezelfde muziek draaien.
Afgezien van dat 2020 een exotisch (en vooruit, raar) jaar was, was dit het jaar van de comeback: Shaggy scoorde z’n eerste top-40-hit sinds 2014, terwijl hij in 1992 voor het eerst in de hitlijsten stond, Di-Rect stond voor het eerst sinds 2013 weer in de Top 40 en Alicia Keys scoorde haar eerste hit in acht jaar tijd. En dat zijn dan nog de acts die m’n Song Top 20 hebben gehaald. Wat te denken van Ilse DeLange (eerste top-40-hit sinds 2013) of Black Eyed Peas (eerste hit sinds 2011). Of acts die voor het eerst in jaren de Tipparade haalden: AC/DC met Shot in the Dark (voor het eerst sinds 1995), Rolling Stones met Living in a Ghost Town (voor het eerst sinds 2012) en Todd Rundgren met Flappie (voor het eerst sinds 1972). De oudjes moesten binnenblijven, maar deden het beter dan ooit tevoren.
Ik had een longlist van 24 liedjes, dus ik moest wat nummers schrappen. Suzan & Freek en Snelle stonden apart in de lijst, dus die kon ik nog mooi bundelen in hun duet (triët) De Overkant, maar helaas vielen Level of Concern van Twenty One Pilots en Impossible van Nothing But Thieves toch nog uit de lijst. De laatste track die het niet redde was Symphony van Sheppard, de altijd vrolijke Aussies die het zelfs aandurfden een Millennial Whoop in hun liedje te stoppen. Maar Banners staat erin; dat is een Sheppard rip-off. Nog een geluk dat één van de mooiste liedjes van het jaar, Cardigan van Taylor Swift, op een haar na de Top 40 miste.
Net als vorig jaar kan je de Song Top 20 terugluisteren op Spotify.
20. Banners – Someone To You
Sheppard valt dit jaar dus net buiten de top-20, maar we hebben Banners. Dat is de artiestennaam van de Engelse producer Michael Joseph Nelson. Hij bracht Someone To You al in 2017 uit, maar dankzij gebruik in een reclame voor T-Mobile groeide het dit jaar alsnog uit tot een knijter van een hit. Wat ook hielp was dat het een hype was op TikTok (we komen de app nog vaak tegen). Someone To You is ultracatchy vrolijkheid in drieëenhalve minuut. Escapisme, maar daar is helemaal niks mis mee. Net Sheppard.
19. Goldkimono – To Tomorrow
In de zomer, ja, toen was alles goed. Toen ik chillend op m’n skateboard de skateparkjes van de stad onveilig maakte. Die zorgeloze zwoele zomerzotheid zit in To Tomorrow. Een ijl gitaartje, een licht beatje en een zanger die rapt over dat ie eindeloos kan blijven pushen op z’n skateboard. Achter de naam Goldkimono gaat producer en songschrijver Martijn Konijnenburg schuil die ooit begon in de band Leaf (hit: Wonderwoman), over wie Arjen Lubach suggereerde dat hij ‘m had belazerd bij het schrijven van een wereldhit (Firestone van Kygo).
18. Suzan & Freek & Snelle – De Overkant
Je kunt 2020 (en 2019) best de wraak van het platteland noemen. Of beter, van de Achterhoek. De grootste Nederlandstalige hits van het jaar zijn van Suzan & Freek (toch de Saskia & Serge van nu) en Snelle. Ze scoorden allebei op eigen kracht hits (Suzan & Freek met Deze Is Voor Mij en Weg Van Jou, Snelle met Smoorverliefd, Kleur en In De Schuur), maar deden een triootje op De Overkant. Een ode aan de eigen landstreek ‘waar je fiets gewoon nog open langs de weg kan blijven staan’. Zelfs de grachtengordel (Thomas Acda) neemt tegenwoordig duetten op met Snelle.
17. Nona – Forever Yours
Ineens was ze daar: Nona. Achternaam: van der Wansem. Bouwjaar: 1993. Afkomstig uit Uden. Dat ze Nederlandse is hoor je niet af aan Forever Yours. Dat bedoel ik als compliment. Haar liedje is perfecte radiopop, een tijdloze song waarvan ik eerst vermoedde dat ie uit de jaren negentig afkomstig was en ingezongen door een Amerikaanse soulzangeres. Best knap (je zingt het na één keer horen mee), maar een beetje anoniem; het glijdt het ene oor in en het andere oor uit. Je kunt niet alles hebben.
16. Ariana Grande & Justin Bieber – Stuck with U
Misschien wel het ergste aan die coronacrisis zijn sterren die ook iets goeds willen doen. Artiesten die vanuit hun luxueuze villa in Beverly Hills Imagine zingen of BN’ers die een coronalied schrijven. Alsof de crisis nog niet erg genoeg is. Nee, dan Ariana Grande, die nam tenminste nog de moeite om een nieuw liedje te schrijven. Dat liedje werd Stuck with U en de opbrengst gaat naar het goede doel. Hoe het kan dat Bieber (al jaren gelukkig samen met Hailey Baldwin) in deze song met Grande zit opgescheept vertelt het verhaal helaas niet. Het artwork is van Liana Finck (volg haar op Instagram, ze is geweldig).
15. BTS – Dynamite
Eén van de beste boeken over popmuziek die ik ooit heb gelezen is The Song Machine van John Seabrook. Hij schetst daarin een beeld van de muziekindustrie van de vroege jaren negentig tot halverwege jaren tien. In één van de hoofdstukken legt Seabrook uit hoe K-pop de wereld zal overnemen. Ik lachte dat hoofdstuk weg. Alsof Amerikanen en Europeanen massaal zouden vallen voor overgeproduceerde, aalgladde producties uit Gangnam. Boy, was I wrong. PSY was nog een gimmick, maar acts als Blackpink, G-Dragon en BTS verkopen (zonder noemenswaardige airplay, maar welke jongere luistert nog radio?) stadions uit. En Dynamite is een tijdloos goed funkpopplaatje.
14. Tiësto – The Business
Alle hoogste posities van Tiësto sinds 2001 in de top-10 in chronologische volgorde: 8, 7, 6, 2, 3, 3, 5, 3, 2, 5, 9, 2 en 5. Wat ontbreekt er? Een 1 (en een 4 en een 10). Tot dit jaar, want The Business is de eerste nr. 1 hit voor de Bredase dj die volgende maand z’n 52ste verjaardag viert. Dat Tiësto, een veteraan op het dj-gebied, juist nu z’n eerste nr. 1 hit scoort is niet gek. EDM is mainstream geworden en The Business is voor Tiësto-begrippen meer pop dan trance. Al heet dat dan deep house. Tekstueel kijken we in The Business terug op 2020 (‘back and forth with the bullshit’) en vooruit naar 2021 (‘let’s get back to business’).
13. Jawsh 685 ft. Jason Derülo – Savage Love (Laxed – Siren Beat)
U weet het inmiddels: de wereld is een global village geworden. Of je nu neusfluiter uit Papoea-Nieuw-Guinea bent of ocarinaspeler uit Peru: ook dan kan je een wereldster worden. Een rapper, of beter, zanger (rapper vind ik wat veel eer voor Jason Derülo) kan een beat oppikken van een jongen uit Nieuw-Zeeland (half Samoaans en half tja, Cookeilands geloof ik dat je schrijft) en daar een hit mee scoren (waar Jawsh 685 overigens helemaal niet gelukkig mee was, dus daar is nog wat juridisch getouwtrek aan te pas gekomen). Het leverde wel een fijne mash-up op: poppy Derülo over een beat die is bedoeld als eerbetoon aan de Samoaanse straatcultuur. Goed weetje: 685 is de internationale toegangscode voor Samoa. Mocht je Apia willen bellen.
12. Conkarah ft. Shaggy – Banana
Je kunt veel van TikTok zeggen, maar veel van de hitjes die via de app tot ons zijn gekomen, zijn ultravrolijke songs. Neem Banana, dat godbetert The Banana Boat Song (bekend van Harry Belafonte, 93 jaar oud en still going strong) samplet. Zou die oude Belafonte weten wat voor een schunnigheid Conkarah heeft uitgehaald met z’n klassieker? Weinig subtiele toespelingen op z’n banaan (‘girls from near and far ah request mi banana’) en gepoch dat vrouwen uit Spanje, Zweden, Ghana en Japan geïnteresseerd zijn? Twee vrouwen uit Frankrijk die ‘m zelfs willen delen? Het werd een grote hit (althans, in Nederland) dankzij de remix én met hulp van Shaggy, die bij hetzelfde management als Conkarah zit. De reggaeveteraan wilde dolgraag meedoen toen hij hoorde waar Banana over gaat. De viespeuk.
11. Sofi Tukker & Gorgon City – House Arrest
Eigenlijk lag House Arrest op de plank. Sophie Hawley-Weld schreef het nadat ze bij een concert haar been had gebroken en noodgedwongen thuis moest blijven. Maar zie hier, 2020 brak uit, er was iets met een pandemie, heel veel mensen zaten ineens thuis en een hit was geboren. Promotie vond plaats vanuit de thuisstudio in Miami, en zo kon het gebeuren dat ik tijdens een live stream naar een vreemd uitgedost duo, omringd door planten en palmbomen, zat te kijken. De muziek gaat niet veel verder dan ‘this is house arrest, la da di da di da dum’, maar het klonk nog best gezellig.
10. Dua Lipa – Physical
Ik kan in 2020 niet om Dua Lipa heen. De zangeres liet niet afschrikken door corona en bracht tijdens de eerste coronagolf haar nieuwe album Future Nostalgia uit, omdat mensen juist in deze tijd behoefte hebben aan afleiding. Ze kreeg gelijk want ze was niet uit de hitlijsten weg te slaan. Lipa stond dit jaar met zeven verschillende songs in de Top 40, al kwam de oudste daarvan, Don’t Start Now, eind 2019 uit. Daarmee kannibaliseerde ze haar eigen succes; waar de eerste singles nog braaf de top-10 haalden (naast Don’t Start Now verder nog Physical en Break My Heart), bleef de rest daar ver onder steken. Overkill? Misschien. Muzikaal was Future Nostalgia niet haar sterkste plaat (er gaat niks boven Be The One en New Rules), maar Physical blijft lekker, dankzij overduidelijke knipoog naar Olivia ‘let’s get physical’ Newton John.
9. Billie Eilish – No Time To Die
Arme Billie. Arme ik ook, en arme Esmee, m’n oudste nichtje. Ik zou met haar naar het concert van Billie Eilish in de Ziggo Dome gaan, juli dit jaar. Dat concert werd eerst uitgesteld, eerder deze maand ging er definitief een streep door: afgelast. No Time To Die was begin dit jaar al een hit, in het blijde vooruitzicht dat de release van de nieuwe film van James Bond aanstaande was. Die release is al zo vaak naar achter geschoven dat tegen de tijd dat No Time To Die in de bioscoop draait de technische snufjes van Q allang zijn achterhaald, maar gelukkig hebben we Eilish nog. No Time To Die is prachtig, met die voor jamesbondtunes zo herkenbare strijkers, maar zo aan het einde van 2020 klinkt No Time To Die vooral als hoe mooi het had kunnen zijn.
8. David Guetta ft. Sia – Let’s Love
‘Wat The Weeknd kan, kan ik ook,’ dacht David Guetta en dus maakte hij Let’s Love. Verrassend is dat niet, want de Franse dj maakt al jaren muziek onder het motto ‘beter goed gejat, dan slecht bedacht’. Daarom alleen al is het geheel terecht dat Guetta ook met z’n 48ste hit in de Nederlandse Top 40 niet de eerste plaats haalde. Goed gejat hoeft niet per se slecht te zijn. Want waar Blinding Lights een schaamteloze rip-off is van Take On Me, haalt Guetta de mosterd bij een andere knijter uit de eighties: Love Is A Battlefield. Maar neem twee Nederlandse songschrijvers (Giorgio Tuinfort en Marcus van Wattum) in de arm voor compositorische hulp, vraag hitkanon Sia (Titanium, She Wolf) voor de vocalen, stop er leuke retro visuals bij en het komt goed. Nouja, bijna. Want Guetta, we zijn dit niet vergeten.
7. DaBaby ft. Roddy Ricch – Rockstar
Er zijn wel wat coronahitjes geweest, maar Black Lives Matter was weinig in de hitlijsten terug te vinden. Terwijl in het verleden de burgerrechtenbeweging veel mooie muziek heeft opgeleverd. Een enkele single haalde de Nederlandse hitlijsten, zoals Rockstar. Dat gaat over politiegeweld, maar DaBaby voegde daar later nog een expliciet couplet over Black Lives Matter aan toe. Rockstar is trap, een genre dat als voorloper van drill wordt beschouwd. De song wegzetten als nodeloos wapengekletter zou de boodschap geweld aan doen. De rapper draagt op de oorspronkelijke hoes een mondkapje en dat zegt genoeg. Het is niet bedoeld om z’n omgeving tegen z’n woorden te beschermen, of omdat hij zich zogen maakt over corona, maar omdat hij zich gemuilkorfd voelt.
6. Celeste – Stop This Flame
BBC zal je maar uitroepen tot ‘Sound of 2020’. En dat je dan vervolgens het grootste deel van wat een jubeljaar had moeten worden werkeloos thuiszit. Dat overkwam Celeste. De Britse zangeres heeft een prachtige stem; lichthees en zwoel, waarmee ze elk genre aan kan. Voordat de pleuris losbarstte, verzorgde Celeste nog een optreden op Eurosonic en lanceerde ze haar single Stop This Flame, een track die door Stereogum werd omschreven als ‘a catchy and vaguely jazz-indebted uptempo R&B song’. Ik proef ook een vleugje drum ‘n bass, waarmee die aanstaande ninetiesrevival steeds navranter wordt. De tweede naam van Celeste is Epiphany. De zangeres is met recht een openbaring. In 2021 dan maar in de herkansing.
5. Alicia Keys – Underdog
Het eerste waar ik aan denk als ik de naam Alicia Keys hoor, is Bob Dylan. Hij zong ooit bewonderend over de zangeres en vermeldde dat ze is geboren in Hell’s Kitchen. Voor de rest is de carrière van Keys altijd een beetje langs me heen gegaan. Fallin’, A Woman’s Worth, Girl On Fire: mooie liedjes, maar ook wat gladde radio R&B. Vooral ballads, terwijl ik Keys het leukste vind als ze meer uptempo songs doet, zoals Empire State Of Mind. Underdog is een opgewekt liedje, met een positieve boodschap: ‘they say I would never make it but I was built to break the mold’. Ze schreef het met Mr. Positivo Ed Sheeran. Underdog werd alleen in Nederland een behoorlijke hit en dat verbaasde me. In een rampjaar als 2020 kan iedereen wel wat positiviteit gebruiken. Bovendien hoorde ik er wel een anthem voor Black Lives Matter in: ‘this goes out to the underdog, you will rise up, rise up.’
4. Ava Max – Kings & Queens
Dat de jarentachtigrevival inmiddels al veel langer duurt dan de jaren tachtig ooit duurden, is bekend. Ook Ava Max grasduint graag door het decennium van schoudervullingen, kniewarmers en tuinbroeken. Dat deed ze al met doorbraaksingle Sweet But Psycho en dat trucje herhaalt ze met Kings & Queens. Het refrein is zelfs rechtstreeks overgenomen uit Bonnie Tylers If You Were a Woman (And I Was a Man), wat Desmond Child, schrijver van die Tylerhit, nog een fijne songwriting credit opleverde. Tekstueel gaat Kings & Queen over ‘women’s empowerment’, waarmee Max uit hetzelfde vaatje tapt als Dua Lipa (New Rules) en Lady Gaga (die zich voor de empowerment van zo’n beetje de hele mensheid inzet). Ik voorspel een glanzende carrière voor de zangeres als homo-icoon.
3. Master KG ft. Nomcebo Zikode – Jerusalema
De eerste keer dat ik Jerusalema hoorde, was ‘s ochtends op Radio 2. Het was een liedje in een Afrikaanse taal, maar aan de productie te horen was het van recente datum. Vreemd, dacht ik, ik ken geen hedendaagse hits uit Afrika. De dienstdoende dj’s kondigden het wat lacherig af als ‘Jerusalema, dat TikTok-liedje’. Toen vielen er twee kwartjes: 1. Dit is Jerusalema, dat al een aantal weken hoog in de Top 40 staat. 2. Het is een hit geworden dankzij TikTok. Nu heb ik altijd al een zwak gehad voor wereldmuziek (mijn eerste single was Burbujas de Amor van Juan Luis Guerra), ook als die stevig verdund is voor westerse consumptie. Jerusalema is in feite een gospel, gezongen in het Zulu, en gaat over de stad die de bakermat van zoveel verschillende religies is. Een oproep tot vrede. Dat kan nooit kwaad.
2. Benee ft. Gus Dapperton – Supalonely
Supalonely is een break-up song. En een verdomd vrolijke. Want waarom zou je een treurig liedje schrijven als je bij je vriendje weg bent? Op Supalonely drijft Benee de spot met haar eigen liefdesverdriet. Een briljante omkering, die de twintigjarige zangeres een wereldhit opleverde. Dat Supalonely ook betrekking had op het gevoel dat veel mensen hadden tijdens de eerste lockdown, droeg wellicht ook bij aan het succes. Er hoort een dansje bij (ja, ook Supalonely werd een hit dankzij TikTok), wat mijn nichtjes me tijdens de eerste lockdown hebben geprobeerd te leren. Mijn moves schijnen hilarisch te zijn geweest en zijn godzijdank niet vastgelegd. Tweede Nieuw-Zeelandse act in deze lijst en de leukste. Wel jammer van die auto-tune.
1. Di-Rect – Soldier On
Soldier On is helemaal geen coronasong. Dat kan niet eens, want het kwam op 21 februari uit, vlak voordat de pandemie losbarstte. Soldier On gaat ook niet over lockdowns of coronabesmettingen. Het gaat over jezelf staande proberen te houden in de maatschappij terwijl je anders bent. Over blijven strijden waar je voor staat, ondanks de tegenstand die je krijgt: ‘ain’t nobody out there as brave as you’. Maar het groeide wel uit tot een coronasong. Die gedragen melodie, de live uitvoering in één van de laatste afleveringen van De Wereld Draait Door in een bijna lege studio, regels als ‘you’re holding your own’ en de titel, die symbool staat voor waar zoveel mensen dit jaar mee bezig waren: doorploegen. Hopende op betere tijden, op een mooier 2021. Geen wonder dat Soldier On dit jaar op nr. 12 binnenkwam in de Top 2000. Dat is niet alleen dik verdiend, maar Di-Rect, dat stiekem al jarenlang prachtsongs uitbrengt, ook nog eens van harte gegund.