Ik heb altijd braaf opgelet bij Maatschappijleer op de middelbare school, dus ik wist al hoe het in z’n werk gaat. Als je als partij mee wilt doen aan de Tweede Kamerverkiezingen moet je dertig steunbetuigingen per kieskring binnen zien te halen. Zo niet, dan kan je partij niet meedoen aan de verkiezingen in die kieskring. Iets dat verstrekkende gevolgen kan hebben; de Partij voor de Dieren was in 2003 net drie kwartier te laat met het inleveren van de steunbetuigingen in de kieskring Overijssel en had bij deelname in die kring vrijwel zeker een zetel in de Tweede Kamer gehaald. En ik kan me de beelden van Edwin de Roy van Zuydewijn nog wel herinneren die voor het Stadhuis van Eindhoven aan het rondrennen was om mensen te bewegen een steunbetuiging voor zijn partij te ondertekenen.
Petra de Boevere doet mee aan de Tweede Kamerverkiezingen. Ze staat als nummer twee op de kandidatenlijst van de Liberaal Democratische Partij (LibDem). En ze zoekt steunbetuigingen. Nu weet iedereen die mij een beetje kent dat ik nogal links ben, maar ik ben ook voor typisch liberale zaken als recht op abortus of euthanasie. Zaken waarvoor je allang niet meer bij de VVD of D66 moet zijn; eerstgenoemde is verworden tot een griezelige, rechtse populistenclub, laatstgenoemde ‘heeft de kroonjuwelen al geruime tijd gelegen uit de etalage gehaald,’ om een prominent lid van die partij te citeren. Toch, ik stem bij de komende Tweede Kamerverkiezingen op een linkse partij, dus mijn motieven zijn wellicht niet helemaal zuiver: ik teken vooral omdat elke concurrent op rechts die kiezers wegsnoept bij de VVD is meegenomen. Maar eerlijk gezegd, ik vind de standpunten van de Liberaal Democratische Partij – ‘liberaal én sociaal’ – alleszins sympathiek.
Vandaag moest ik met kandidatenlijst en paspoort naar het stadskantoor. Ik stond bij de ingang van het stadskantoor en diende een nummertje trekken. Waarvoor komt u? De lijst mogelijkheden in het keuzescherm leek schier oneindig: een paspoort, een bouwvergunning, een verhuizing doorgeven, etc. ‘Steunbetuigingen voor de Tweede Kamerverkiezingen’ schitterde door afwezigheid. Dus drukte ik op ‘Overige diensten’ en op een volgend scherm verscheen warempel ‘Steunbetuigingen voor de Tweede Kamerverkiezingen.’ Ik drukte opnieuw en kreeg een nummertje: B 128.
In de centrale hal van het stadskantoor was het loeidruk. Terwijl ik stond te wachten, zag ik een dame rondlopen met een kandidatenlijst. Ze sprak mensen die er lichtelijk gelaten stonden te wachten tot ze aan de beurt zouden zijn aan. Ik ving flarden van haar gesprekken op: ‘nee, we zijn niet langer de Feestpartij, dat had toch een negatieve bijklank’ en ‘het gaat enkel om uw handtekening, u hoeft niet op ons te stemmen.’ Ik was snel genoeg aan de beurt, maar toen ik vertelde waarvoor ik kwam, keek de baliemedewerkster me verbaasd aan. ‘U moet helemaal niet hier zijn,’ zei ze. Ze ging het even voor me navragen bij de receptie. Een minuut later was ze terug: ‘loopt u maar naar de receptioniste, zij wijst u waar u moet zijn.’ Ik zei nog dat ik gewoon een nummertje had getrokken en dat ik in het keuzemenu op ‘Steunbetuigingen voor de Tweede Kamer verkiezingen’ had gedrukt. ‘Ja, dat is een foutje in het menu,’ dacht ze.
Terug bij de receptie stuurde de medewerkster me naar balie 26, weg van de overvolle centrale hal van het stadskantoor. Ik had nog geen paar meter gelopen of een man schoot me aan. ‘Meneer, wilt u deze verklaring van ondersteuning tekenen?’ Ik keek naar het formulier, waarop ‘Partij voor de Toekomst’ stond. ‘Sorry, ik ben hier al om een steunverklaring voor een andere partij te ondertekenen.’
Bij de balie stond een clubje mensen met formulieren. Ook weer mensen die actief waren voor de Partij voor de Toekomst; blijkbaar werd totdat de verklaring was ondertekend nog fanatiek geronseld. De baliemedewerkster liet me mijn naam invullen. ‘U weet dat u maar voor één partij een steunbetuiging kunt ondertekenen?’ Dat wist ik niet, maar ik had geen plannen om nog meer verklaringen te tekenen. Terwijl de baliemedewerkster een handtekening en een stempel op het formulier zette, zat een mevrouw bij de balie de medewerkster nadrukkelijk op de vingers te kijken. Dit grensde aan het onbetamelijke; gelden hier geen privacy regels? Het werd nog merkwaardiger toen ik mijn formulier terug kreeg en deze mevrouw het van me wilde hebben. ‘Euh… nee, ik heb niet voor de Partij voor de Toekomst getekend.’ Ze schrok zich wild. ‘Ja sorry, voor de concurrent.’ ‘Ow. Nouja, geeft niet,’ stamelde ze.
Een andere medewerkster van het clubje vertegenwoordigers namens de Partij voor de Toekomst was minder vergevingsgezind en rende, terwijl ze deed alsof ze me wilde wurgen, achter me aan naar de uitgang. Never a dull moment met die partij van Johan Vlemmix.