Songfestival 2014

Het leukste zou natuurlijk zijn als het Songfestivalpubliek doet wat de Europese Unie tot nu toe heeft nagelaten te doen: een grote middelvinger opsteken naar Poetin en consorten. Wat zou het mooi zijn als Rusland in de eerste halve finale zou worden uitgeschakeld en Oekraïne het festival zou winnen. Het zal niet gebeuren. De Oekraïense zangeres Maria Jaremtsjoek wordt weliswaar tot de outsiders gerekend, maar haar liedje Tick-Tock is te weinig substantieel om kans te maken. Het is overigens wel beter dan de Russische zusjes Tolmachevy, waarmee de Russen een wel heel opzichtig charmeoffensief voeren; wie in Europa kan nu níet vallen voor twee zo onschuldig ogende, 17-jarige meisjes op een wip? Nou, ik.

Vanwege quizverplichtingen ben ik er niet aan toegekomen om alle inzendingen binnenstebuiten én buitenstebinnen te keren (ik geloof dat ik toch een leven heb) dus hieronder een overzicht, onderverdeeld naar rubriek. En zoals bij Wim Kan geldt ook hier: het is het ergste om niet genoemd te worden.

De topfavoriet

De Armeense Aram MP3 is singer-songwriter, acteur, comedian en ‘showman’ en hij staat al maanden bovenaan bij de bookmakers. Net zoals vorig jaar bij de Deense Emmelie de Forest snap ik dat niet. Hij is niet knap, het is een matige zanger en z’n liedje is niet meer dan aardig. Om op dat liedje te focussen, Not Alone is een ballad waar na ongeveer een minuut heel voorzichtige dubstepbeats in doorklinken. Nouja, het zijn meer bietjes. Daarmee voldoet het wel aan een ijzeren Eurovisiewet: een liedje moet een breed publiek aanspreken, maar tegelijkertijd moet het voldoende invloed uit de hedendaagse top-40 muziek hebben om ook helemaal ‘anno 2014’ te zijn. Dat laatste element ontbrak vorig jaar bij Emmelie de Forests Only Teardrops, dus wat dat betreft staat Aram MP3 er goed voor, al zingt hij wel érg vaak ‘not alone.’

Een probleem: hij heeft zich niet al te complimenteus uitgelaten over de vrouw-met-baard Conchita Wurst (zie daarvoor De kermisact) door de Oostenrijker te veroordelen vanwege z’n ‘niet natuurlijke’ levensstijl. De Armeense delegatie zou Wurst wel even helpen beslissen of hij/zij liever man of vrouw is, al was Aram MP3 er snel genoeg bij om die opmerkingen ‘een grapje’ te noemen. Nee, in Armenië nemen ze op dit moment geen enkel risico want als je in de Eurovisiewereld iets niet moet doen, dan is het de homogemeenschap tegen je in het harnas jagen.

De kermisact

Met dat grote aantal ballads hoopte ik dat we er dit jaar mee weg zouden komen maar nee hoor, het circusgehalte is in 2014 hoog als altijd. Montenegro heeft een rolschaatsact, Portugal heeft grote trommels, de toetsenist van Roemenië staat midden in een gigantisch cirkelvormig keyboard, Oekraïne heeft een danser in een groot hamsterwiel (of rhönrad), de 17-jarige tweelingzusjes van Rusland zitten op een wip, en – klassieke kermisattractie – Oostenrijk vaardigt (we hadden het er al over) een vrouw met baard af: Conchita Wurst. Dat is de artiestennaam van travestiet Tom Neuwirth die geen afscheid kan nemen van z’n five o’clock shadow. Hij zal het van z’n baard moeten hebben, want het liedje Rise Like A Phoenix klinkt als een mislukte Bondtune en daarbij haalt de zanger(es) de hoge uithalen maar net. In meer conservatieve kringen in de voormalige Sovjetunie werd vanwege de deelname van Wurst opgeroepen tot een boycot. Waar maken ze zich druk om. Dit soort fratsen is leuk, maar echt niet voldoende om de finale te winnen. Hoop ik.

De sloerie

Moldavië grossiert al jaren in wanstaltige acts. De videoclip van Cristina Scarlat is een mix van een gothic metal videoclip en een aflevering van Game Of Thrones, op het podium speelt Scarlat een strijdster uit de oudheid met op de achtergrond verschillende gladiatoren. U zegt ‘Ruslana’? Nee joh, die had vergeleken hiermee nog stijl. Pardon, zie ik Scarlat in haar introductiefilmpje potten bakken?!

De valse kraai

Als Armenië toon weet te houden en Letland hun infantiele Cake To Bake in elk geval zuiver weet te brengen (het is niet bepaald een vocale uitdaging), durf ik er wel een flesje wijn op te zetten dat de eerste valse noten op dinsdagavond bij Estland gaan klinken. Tanja zingt dermate slecht dat ze in het refrein moet worden gered door autotune en in de rest van haar song Amazing wordt ondersteund door haar achtergrondzangers- en zangeressen. Als de ‘goed-vasthouden-voordat-ze-eruit-rollen-jurk’ die Tanja bij de voorselectie in Estland aan had een graadmeter moet zijn, is dit een accident waiting to happen. Wel leuk rood haar.

Het allerbelabberdst is Portugal. Het liedje Quero Ser Tua is een simpel genoeg Braziliaans aandoend deuntje, maar wat is Suzy een tergend slechte zangeres. Ik voorspel een drie minuten lange lijdensweg. Positief: ze zit vlak voor Nederland.

Het Engels rijmwoordenboek

Er gebeuren muzikaal zulke prachtige dingen in IJsland. Echt, het land telt slechts 321 duizend zielen en al die mensen lijken muziek te maken. Waarom vaardig je dan als land een groepje leraren naar het festival af onder de noemer Pollapönk en het liedje No Prejudice? Ik vind het oprecht heel sympathiek dat ze ook in IJsland tegen pesten en discriminatie zijn, maar met regels als ‘get away with prejudice, don’t discriminate, tolerance is bliss’ ga je weinig resultaat boeken. Het is net zo vrijblijvend als de FIFA die al jaren bezig is met z’n ‘no to racism’ campagne, al zouden landen als Armenië, Azerbeidzjan en Rusland de boodschap zeker ter harte mogen nemen.

Andere creatieve Engelstalige inzendingen: Oekraïne komt met ‘tick-tock, can you hear me go tick tock, my heart is like a clock, I’m steady like a rock’ en Wit-Rusland met ‘once I gave you one more chance, you showed me dance. But I’m not Patrick Swayzee, you’re not Jennifer Gray’, maar als het op slechte teksten aankomt zal geen enkel land de infantiliteit van Letland weten te overtreffen. De groep Aarzemnieki zingt een Engelstalig liedje met de titel Cake To Bake. Hadden ze dat maar niet gedaan, dat in het Engels zingen. Nu mag heel Europa genieten van de rijmelarij ‘I’ve got a cake to bake, I’ve got no clue at all, I’ve got a cake to bake, I haven’t done that before.’ Dat ze ‘no clue’ hebben is duidelijk. En rijmen doet het ook niet eens.

Het erge is: Letland staat stijf onderaan bij de bookmakers, maar het liedje is zo aanstekelijk dat ik het nog best zie kwalificeren voor de finale.

De recidivisten

Enkele achtergrondzangers en dansers uitgezonderd is dat er maar eentje: de San Marinese Valentina Monetta keert voor het derde achtereenvolgende jaar terug. Eindigde ze vorig jaar nog op een erg vervelende en onverdiende elfde plek, dit jaar zal ook die plek te hoog zijn gegrepen. Het liedje Maybe is net even wat minder en zo te horen heeft Monetta ook bij haar derde deelname het niet nodig gevonden om zangles te nemen. Een goede songschrijver inhuren kan het dwergstaatje ook al niet want alweer haalden ze Ralph ‘Ein Bisschen Frieden’ Siegel van stal, de man die nog steeds teert op die ene overwinning uit 1982 maar muzikaal al drie decennia geen deuk in een pakje boter kan slaan. Om positief af te sluiten: Monetta heeft laten weten dit jaar voor het laatst mee te doen. Daardoor staat San Marino wel voor een gigantisch probleem: heeft het land überhaupt nog iemand anders onder de dertig duizend inwoners die San Marino volgend jaar wil vertegenwoordigen?

De vaste krachten

Frankrijk stuurde jarenlang een topartiest waarmee nooit gewonnen zou kunnen worden, maar die wel een aardig beeld gaf van de Franse muziekcultuur. Ik denk aan de geweldige en volledig onbegrepen Sébastien Tellier (over vrouwen met baarden gesproken), of Patricia Kaas. De Franse kwaliteitspolitie is dit jaar op vakantie, getuige de inzending van dit jaar. De leukerds van Twin Twin bezingen in Moustache aan de hand van het existentiële vraagstuk ‘zal ik wel of geen snor nemen?’ het dertigersdilemma. Leuk, maar ze kunnen beter in Frankrijk dan deze opzichtige Stromae-kloon (je kunt Papaoutai er met gemak overheen leggen). Veel beter.

Italië heeft het beleid van Frankrijk goed begrepen en stuurt sinds 2011 keurige inzendingen die zelfs meedoen voor de overwinning (ze werden sinds 2011 tweede, negende en zevende). Ook Emma Marrone dicht ik een top-10 notering toe. La Mia Cìtta is een stevig rocknummer, dus heel anders dan de standaard smachtende Italiaanse ballade van vorig jaar, maar het ligt goed in het gehoor. Kan zomaar een zomerhit worden.

Helaas maken de grote landen er voor de rest wederom een potje van. De Spaanse Ruth Lorenzo begint nog goed, maar het refrein wordt tot vervelens toe herhaald en ze kan niet zingen. Jammer, want in potentie is het een top-10 kandidaat. In het Verenigd Koninkrijk hebben ze hooggespannen verwachtingen van Molly Smitten-Downes en maar Children Of The Universe is een matig liedje waarbij vreemd genoeg vaker Cliff Richards Power To All Our Friends (‘power to the people’) wordt geparafraseerd dan dat de eigen titel voorbij komt en het deuntje van Duitsland (Is It Right? van Elaiza) gaat het ene oor in en het andere weer uit.

En Nederland?

Soms voelde het de afgelopen maanden of ik de enige Nederlander ben die blij wordt van Calm After The Storm van The Common Linnets (humor: common linnet is Engels voor een kneu, dus eigenlijk heten ze De Kneus), beter bekend als Ilse & Waylon, maar nu de eerste repetities in Kopenhagen achter de rug zijn lijkt Nederland voorzichtig om te gaan. De act staat en de reacties uit het internationale Eurovisiekamp zijn positief. Ik ben nogal sceptisch als ik die lyrische verhalen lees; natuurlijk is iedereen poeslief tegen de Nederlandse delegatie. Niemand gaat recht in je gezicht zeggen dat je inzending ronduit slecht is, maar op de Eurovisieblogs variëren de reacties van ‘dit is te goed voor het Songfestival’ tot ‘ik vind dit geweldig, maar de rest van Europa snapt dit vast niet’. Zelfs de bookmakers lijken inmiddels de potentie van Nederland in te zien en schatten Nederland in op een finaleplaats. Resultaat van een ijzersterke registratie, een gunstige loting (want in het tweede deel van de halve finale én na de slechte inzendingen van San Marino en Portugal) en twee artiesten die tenminste écht live kunnen zingen. En, eerlijk is eerlijk, een goed liedje.

Echt, vergelijk Calm After The Storm eens met de Toppers, Sieneke, de 3J’s of Joan Franka. The Common Linnets is zóveel beter dan die bagger en ook in vergelijking met de rest van het speelveld van deze halve finale springt het liedje er in positieve zin uit. Ook al gaan Ilse & Waylon niet door, een goede indruk maken ze sowieso.