Möring over Salinger

Marcel Möring stelt in een artikel in De Groene Amsterdammer van 16 februari dat JD Salinger in z’n werk zou zijn beknot door de redactie van The New Yorker. De schrijver zou door de redactie van het vermaarde literaire tijdschrift zijn verleid tot het schrijven van ‘slice of life-verhalen die helder, begrijpelijk en well-made waren’, maar zou pas zijn eigen ‘meanderende’ stijl hebben gevonden toen hij verlost was van de ‘rigide richtlijnen’ van The New Yorker en begin jaren zestig zijn twee novelles Franny & Zooey en Raise High The Roof Beam, Carpenters en Seymour: An Introduction publiceerde, de laatste werken van de schrijver die nog het levenslicht zouden zien; daarna leefde Salinger een kluizenaarsbestaan in het kunstenaarsdorp Cornish in New Hampshire, waar hij ruim twee jaar geleden overleed.

Ik heb The New Yorker hoog zitten en snap dat een redactie liever meer structuur in een verhaal wil dan de door Möring zo bewonderde ‘meanderende’ stijl van het latere werk. Hij is echter abuis als hij beweert dat de redactie Salinger zou hebben beknot in zijn schrijfstijl en zijn meesterwerken pas afgeleverd zou hebben met de twee laatste novelles (die overigens geen novelles zijn, maar bundelingen van twee eerder, individueel gepubliceerde verhalen). Een blik op de publicatiegeschiedenis van deze vier verhalen had Mörings betoog onderuit gehaald: alle vier door hem zo geliefde verhalen werden eind jaren vijftig gepubliceerd, in The New Yorker – het blad had blijkbaar toch niet zo’n probleem met de weinige structuur van die verhalen.

Hoewel het goed is dat het latere werk van Salinger door Mörings lofzang een keer de aandacht krijgt die het verdient, gaat hij voorbij aan wat mijns inziens het echte meesterwerk van de schrijver is: Nine Stories. Het is een bundeling van (opnieuw eerder gepubliceerde) verhalen. Zeven ervan verschenen in The New Yorker. In het bijzonder A Perfect Day For Bananafish en For Esmé – With Love and Squalor behoren tot de beste korte verhalen die ooit zijn geschreven. Het eerste verhaal is het relaas van de door oorlogservaringen getraumatiseerde Seymour Glass, vermoedelijk de belangrijkste protégé uit de Glass-familie. Ik heb het inmiddels vele malen herlezen en elke keer ontdek ik weer verrassende details. De opbouw, de sfeer, de dialogen: alles aan het verhaal is perfect. For Esmé – with Love and Squalor handelt over de ervaringen van de hoofdpersoon (die verdacht veel weg heeft van Salinger zelf) gedurende de Tweede Wereldoorlog en beslaat twee delen: het eerste (‘Love’) speelt zich af in Groot-Brittannië, waar de hoofdpersoon is gestationeerd en hij aan de praat raakt met het jonge meisje Esmé, het tweede deel (‘Squalor’) is duisterder en speelt zich af in Duitsland, tegen het einde van de oorlog.

Ik denk dat beide verhalen juist zo goed zijn vanwege de duidelijke structuur en betwijfel of A Perfect Day For Bananafish sterk beïnvloed is door bemoeienis van de redactie van The New Yorker. Het was het eerste verhaal dat het blad publiceerde; mede door de hoge kwaliteit ervan kwam het tot een nauwe samenwerking tussen het tijdschrift en Salinger.

Möring heeft gelijk als hij schrijft The Catcher In The Rye een overschatte roman is. Dat komt, ironisch genoeg, juist door de structuur, die nog het meest weg heeft van een aantal losse verhalen die aan elkaar zijn geplakt. En dat komt wellicht weer doordat het boek voortkomt uit het korte verhaal Slight Rebellion off Madison Avenue, dat in 1946 werd gepubliceerd (en terug te vinden is in de leuke verhalenbundel Wonderful Town – New York Stories from The New Yorker). Een uitstekend kort verhaal. Wellicht was Salinger beter op dreef in korte verhalen dan in een langere roman; net zoals je sprinters en marathonlopers hebt.

De vraag waar de meeste salingerites twee jaar na het overlijden van de meester mee zitten is of er nog ongepubliceerde verhalen zijn die ooit zullen worden uitgegeven. Salinger zelf zou beweerd hebben dat hij is doorgegaan met schrijven, maar het een ‘zen’ gedachte vond om niet te publiceren en zich druk te hoeven maken over uitgevers en critici. Dat is jammer voor de fans, maar met het internet is het gelukkig goed toeven met meesterlijke verhalen zoals A Boy In France. Het werd gepubliceerd in The Saturday Evening Post, maar verscheen nooit in boekvorm.

This entry was posted in Boeken and tagged , , . Bookmark the permalink.