Boston

Make Way for Ducklings. Het kinderboek met die titel van de hand van schrijver Robert McCloskey verscheen in 1941 en gaat over een moedereend die haar acht jonkies grootbrengt op een eilandje in de vijver in de Boston Public Garden. Het beeldhouwwerk van Nancy Schön werd in 1987 geplaatst.

‘Boston is de meest Europees aanvoelende stad van de Verenigde Staten,’ zo hadden vrienden me al toevertrouwd. Welja, heel de regio waarin Boston is gesitueerd, de zes in het noordoosten van de Verenigde Staten gelegen staten die ook wel bekend staan New England, is Europa, of beter nog Groot-Brittannië, in het klein. Een blik op de plaatsnamen in enkel Massachusetts alleen al zegt voldoende: Cambridge, Manchester, Plymouth, Gloucester, Harwich, Worcester, Essex. We zijn in Amerika ja. Het is van oudsher trouwens ook het meest progressieve gedeelte van Amerika; zoals het meisje dat ons rondleidt door de Senaat van Massachusetts fijntjes opmerkt, ‘van de veertig senatoren zijn er 36 democraat en vier republikein.’ Wat Amerikanen uit het meer conservatieve gedeelte van de Verenigde Staten per definitie hun neus op doet halen voor deze staten, want als het wordt bevolkt door zoveel liberals kan het per definitie natuurlijk nooit ‘het echte Amerika’ zijn. (Kleine kanttekening, Mitt Romney was van 2003 tot 2007 gouverneur van Massachusetts wat doet vermoeden dat ie nooit een heel rechtse republikein kan zijn, anders had ie het nooit in zo’n relatief progressieve staat tot dat ambt geschopt.)

Het Bunker Hill Monument met op de onderste foto het uitzicht; moet je wel 294 treden voor beklimmen.

De oude stad

De regio is ook de plaats waar de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten vorm heeft gekregen. Boston heeft daarin een dermate grote rol gespeeld dat het de lokale overheid heeft geïnspireerd tot het instellen van de Freedom Trail (ja, gevoel voor bombast hebben die Amerikanen wel): een route door het centrum van anderhalve mijl door het centrum van Boston. De route is mateloos populair en voert langs alle plekken die bij de onafhankelijkheidsstrijd van belang zijn geweest. Zoals het Massachusetts State House dat, zoals een politiek centrum betaamt, openbaar toegankelijk is. Je moet even door de beveiliging en dan sta je daar. Wegwijzers ontbreken, dus het handigste is om dan maar de andere bezoekers te volgen. Die gaan naar de tweede verdieping, waar een uitgebreide tentoonstelling is over de belangrijke rol die Massachusetts heeft gespeeld in de geschiedenis van Amerika. Rondleidingen worden gratis verzorgd en zorgen voor de nodige leuke weetjes. Over de vergulde sacred cod (een soort kabeljauw) die in het Huis van Afgevaardigden hing maar in 1933 als grap door studenten van Harvard University werd gestolen, oftewel gecodnapt, en die na een schimmig rendez-vous weer werd terugbezorgd, over de holy mackerel die in de Senaat hangt en over de vogel die is afgebeeld boven een klok en die een turgle moet voorstellen. ‘Omdat de toenmalige machthebbers het er niet over eens konden worden of de nationale vogel van Massachusetts een kalkoen of een adelaar moest worden. Dus heeft de maker maar voor allebei gekozen.’

Ook mooi daarin is het Old State House, waar in tijden van de koloniale overheersing de Britse machthebbers zetelden. Het is de plek waar veel beroemde gebeurtenissen hebben plaatsgevonden: in 1760 werd hier de kroning van koning George III bekendgemaakt, een jaar later hield patriot James Otis hier een acht uur durend vlammend betoog tegen de Britse overheersing, wat latere president John Adams deed zeggen dat daar ‘de onafhankelijkheid van Amerika is geboren.’

De USS Constitution, ook wel bekend als Old Ironside; vanaf 1794 gebouwd in opdracht van George Washington. Daaronder het Massachusetts State House, met de vlaggen van bijna alle gemeentes van de staat. De oudste, Plymouth, vooraan.

Otis’ beroemdste uitspraak: ‘taxation without representation is tyranny’ geldt ook vandaag de dag nog als een belangrijke slogan tijdens de Amerikaans onafhankelijkheidsstrijd. De Britse overheersers hieven weliswaar belasting in de Amerikaanse kolonies, maar ze werden nagenoeg nauwelijks vertegenwoordigd in de Britse politiek. Als in 1773 de koning besluit om een extra importheffing op thee uit het Verre Oosten in Amerika in te stellen, wekt dit de woede op van de Amerikanen. De gouverneurs van vrijwel alle staten weigeren – al dan niet onder flinke druk van de lokale middenstand – de thee binnen te laten, behalve die van Boston, waarop als indiaan verklede woedende Bostonians partijen thee in het water dumpen. Het is de Boston Tea Party, een van de belangrijkste gebeurtenissen van de Amerikaanse revolutie.

Het Old State House, plaats van delict van diverse belangrijke gebeurtenissen in de Amerikaanse geschiedenis. Tegenwoordig valt het in het niet tussen alle wolkenkrabbers in de directe omgeving.

Maar het Old State House speelt ook een belangrijke rol in een knap staaltje propaganda: voor het gebouw vindt op 5 maart 1770 de Boston Massacre plaats. Het is dan al een tijdje onrustig tussen de Britse overheersers en de lokale bevolking: er zijn geregeld ruzies en vechtpartijen en deze avond loopt een vechtpartij dermate uit de hand dat er vijf doden vallen. Om dat meteen een massamoord te noemen gaat wat ver, maar de tekening die Henry Pelham ervan maakt (en door de beroemde Paul Revere wordt gekopieerd, zonder de credits aan Pelham te geven; het wordt later nog een rechtszaak), is volledig bezijden de waarheid: de Britse overheersers stonden helemaal niet in formatie om op commando op een groep in te schieten. En het opschrift Butcher’s Hall heeft Revere er zelf bij bedacht om de afdruk nog wat extra zeggingskracht mee te geven.

Op de bovenste drie foto’s Building 32 van het Massachusetts Institute of Technology. Daaronder het Institute for Contemporary Art, inclusief een fijn uitzicht over de haven van Boston. Op de onderste foto één van de wolkenkrabbers rond het Old State House.

De nieuwe stad

Tegenwoordig wordt het Old State House omringd door torenhoge wolkenkrabbers. Dat geeft een grappig effect en geeft mooi het dubbele karakter van Boston weer: enerzijds die geschiedenis die vandaag nog tastbaar is, anderzijds een wereldstad met gedurfde moderne architectuur, zoals het door Frank Gehry ontworpen Ray and Maria Stata Center, dat deel uitmaakt van het Massachusetts Institute of Technology. Het heet ook wel Building 32 en is een geweldig gebouw: het is schots en scheef en extreem kleurrijk. Het gebouw is ook niet zonder fouten, in 2007 werden Gehry en het constructiebedrijf aangeklaagd omdat het gebouw zou lekken en er schimmel zou ontstaan. Minder omstreden maar ook bijzonder mooi is het Institute for Contemporary Art, dat is gesitueerd aan de rand van de haven van Boston. Het helt vervaarlijk over naar de kant van de haven, maar zorgt mede daardoor voor een prachtig uitzicht. Wie onder de overkapping staat, ziet echter het mooiste stukje van het gebouw: aan de onderkant van de overkapping steekt de mediatheek gedeeltelijk uit en in de reflectie van het raam kan je de boten in de haven voorbij zien varen; het lijkt net een zeventiende-eeuws Nederlands schilderij. Binnen is het gebouw ook indrukwekkend, met een grote glazen lift die je als bezoeker tergend langzaam naar de expositieruimte op de vierde verdieping brengt. Een meisje roept melig ‘it’s not going fast enough, we’re not going to make it through the roof!’

Een gigantische boom van groen glas van Dave Chihuly.

Het mooiste museum van Boston is het Museum of Fine Arts. Ik kom er op woensdagmorgen terecht, als ik nog een enorme jetlag heb van mijn reis van de dag ervoor. Terwijl ik zit uit te kateren in een zaal vol Egyptische oudheden, leidt een medewerkster een groep jongeren rond dat niet bepaald geïnteresseerd lijkt. Als de zichtbaar steeds meer geïrriteerde gids vraagt of iemand kan vertellen hoe wetenschappers hebben kunnen bepalen dat zich skeletten in de mummies bevinden zónder dat de mummies zijn opengemaakt, reageert er niemand. Ik fluister, vermoedelijk iets te hard, ‘X-Ray’ en met mijn vingers teken ik een x in de lucht. Een jongen ziet me dit door een vitrine heen doen en geeft meteen het goede antwoord, tot enige hilariteit van een klasgenoot die me het gebaar zag maken.

Vliegende mannetjes in een nieuwe vleugel van het museum. Op de tweede foto van onderen een kunstwerk van Sol LeWitt en onderaan het beroemde schilderij van John Singer Sargent.

Het meest indrukwekkend in het museum is een gigantische boom van groen glas, ontworpen door de kunstenaar Dave Chihuly en gesitueerd op een binnenplaats van het museum. Het is twaalf meter hoog, weegt vijfduizend kilo en bestaat uit 2342 stukken groen glas. Maar het museum heeft meer moderne kunst, zoals de mannetjes die in een galerij aan het plafond hangen en minimal art. Het Boston Museum of Fine Art heeft tevens één van de belangrijkste schilderijen uit de Amerikaanse kunstgeschiedenis in haar collectie: The Daughters of Edward Darley Boit van John Singer Sargent. En het mooie is, de twee vazen die op het schilderij staan afgebeeld, staan tegenwoordig naast het schilderij in het museum.

Ik probeer het motto ter harte te nemen, maar de prestaties van mijn quizteam zijn vooralsnog niet verbeterd.

De studentenstad

De gezelligste buurt van Boston is Cambridge. Het ligt aan de noordkant van de Charles en is de studentenbuurt van Boston. Het is de locatie van het sjieke Harvard en de winkels rondom de Harvard Yard, boekwinkels, platenzaken en kledingzaken zijn tot laat in de avond open en er zijn allerlei gezellige eettentjes. Eind mei maakt de campus een niet al te drukke indruk; het lijkt erop alsof het schooljaar al zo goed als is afgesloten, de musea van Harvard zijn gesloten vanwege een verbouwing en veel gebouwen staan in de steigers. Toch een unieke ervaring om op een plaats rond te lopen waar zoveel beroemdeheden hebben gestudeerd; componist Leonard Bernstein, televisiepresentator Conan O’Brien, schrijver William S. Burroughs, acteurs Matt Damon, Tommy Lee Jones en Jack Lemmon en de presidenten John Adams, Rutherford B. Hayes, Franklin D. Roosevelt, John F. Kennedy, George W. Bush en Barack Obama, het zijn maar een paar van de bekende namen, maar allemaal hebben ze gestudeerd aan de in 1636 opgerichte universiteit.

Mount Auburn Cemetery. Op de onderste foto het uitzicht vanaf de uitkijktoren, midden op de begraafplaats. Zoals ze van Waverley Cemetery in Sydney zeggen: ‘a great place to spend eternity.’

De dodenstad

Wie een paar kilometer verder loopt, komt terecht in Watertown en bij Mount Auburn Cemetery, één van de mooiste begraafplaatsen die ik ooit heb bezocht. De begraafplaats is geopend in 1831, geldt als de ‘first garden cemetery’ van Noord-Amerika en wordt perfect bijgehouden. Dat heeft tot gevolg dat je geen fraai overwoekerde graven hebt zoals op Highgate Cemetery, maar een sfeervolle begraafplaats die meer weg heeft van een park, compleet met uitkijktoren in het centrum. Daarmee is Mount Auburn Cemetery een stuk mooier vormgegeven dan het veel bekendere Green-Wood Cemetery in New York. De reden voor aanleg van de begraafplaats was vrij prozaïsch, het was simpelweg omdat in de begraafplaatsen binnen de stad zelf geen ruimte was. Tegenwoordig is – ironisch genoeg – ook Mount Auburn Cemetery zo goed als vol, dus de tarieven zijn inmiddels torenhoog en geïnteresseerden kiezen liever voor een crematie. Door de jaren heen zijn wel vele beroemdheden op de begraafplaats bijgezet, zoals architect Charles Bulfinch, Dr. Jacob Bigelow, één van de ontwerpers van de begraafplaats, actrice Anne Revere en schrijver Bernard Malamud.

Uitzicht vanaf de Prudential Tower. Op de tweede foto de befaamde brownstones van het centrum van Boston. Op de onderste foto kan je gratis meekijken met een wedstrijd van de Boston Red Sox.

De sportstad

Boston is een van de grootste sportsteden van Amerika. Dat wil zeggen: de stad is niet alleen in elke belangrijke Amerikaanse sport vertegenwoordigd, ze speelt ook nog mee op een hoog niveau. Je ziet dan ook regelmatig inwoners lopen met T-shirts of hoodies van één van de vier grote sportteams van Boston: de Boston Bruins (ijshockey), New England Patriots (american football), Boston Celtics (basketball) en de Boston Red Sox (baseball). Vrijdagavond wordt er blijkbaar gespeeld, want vanaf het uitzichtpunt op de 52ste verdieping van de Prudential Tower kan je met een aardige zoomlens zo meekijken. Maar Boston ziet er sowieso prachtig uit bij een zonsondergang.